India 2016
Gebruiksaanwijzing: Klik op de Naam of de bijbehorende foto om de betreffende reportage te bekijken!
Voorjaar 2016 reisde ik 6 weken door India. Daarbij bezocht ik o.a. diverse ontwikkelingsprojecten in Kolkata (Calcutta) en Varanasi (Benares). De komende tijd zal ik foto's daarvan online zetten via deze pagina.
De Nimtala Kliniek
is een project van Calcutta Rescue dat tamelijk recent (eind vorig jaar) is voortgekomen uit een ander project, namelijk het Street Medicine project. Hierbij rijdt een bus vol medisch personeel en medische spullen met een vaste frequentie langs punten in de stad voor medische hulp en voorlichting voor de allerarmsten in Kolkata -- met name sloppen- en straatbewoners. De halte in de wijk Nimtala werd zo druk bezocht dat dit een te grote belasting werd voor het Street Medicine project, en toen men van een vakbond een vaste plek kreeg aangeboden werd daar een vast kliniekje opgezet dat 6 dagen in de week open is. En dat is deze kliniek.
Per dag komen er iets van 30 patiënten langs, een deel van hen om hun wonden te laten verzorgen, al dan niet een gevolg van Lepra, anderen komen voor een bezoek aan de arts of voor hun medicijnen. De kliniek ligt pal naast een spoorbaan (op een van de beelden zie je ook net een trein voorbij komen, wat ook meteen de enige reden is waarom die foto erbij zit). Op andere foto's zie je wat van de directe omgeving van deze kliniek, met de hutjes waarin patiënten wonen. En op de laatste beelden van deze verzameling is Doctor Jack te zien, de inmiddels 86 jarige oprichter van Calcutta Rescue, die zijn wekelijkse werkbezoek brengt aan de kliniek.
De Brickfields Schooltjes
In West Bengalen zijn zo'n 2000 steenfabrieken, ook wel Brickfields genoemd. Daar werken vooral gastarbeiders uit armere Indiase deelstaten en uit Bangladesh (ooit Oost Bengalen). Dit betreft niet losse arbeiders, maar gehele gezinnen met kinderen. Officieel is kinderarbeid verboden, maar in de praktijk werken de kinderen hier gewoon mee, om het gezinsinkomen op te krikken. Het betreft seizoensarbeid, tijdens de moesson ligt het werk hier stil en gaan de gezinnen terug naar hun dorpen.
Gedurende het seizoen speelt het gehele gezinsleven zich af op het terrein van de betreffende steenfabriek. Een NGO in Kolkata (het Kolkata Mary Ward Social Centre -- KMWSC) heeft zich het lot van de kinderen op die steenfabrieken aangetrokken en is begonnen met het oprichten van kleine schooltjes op de terreinen van die steenfabrieken. Er zijn er nu 60, waar vijf dagen per week drie uur per dag wordt lesgegeven. Drie of vier daarvan (ik raakte de tel kwijt) heb ik bezocht, samen met twee medewerkers van Calcutta Rescue Nederland.
De Talapark Kliniek
De Talapark Kliniek is de grootste kliniek van Calcutta Rescue en bestaat sinds zomer 1995. Per dag (6 dagen in de week) komen er rond de 80 patienten voor zorg die ze elders niet krijgen. Er werkt een team van 5 artsen met 18 medewerkers, plus nog zo'n 10 parttime-medewerkers -- waaronder een fysiotherapeut en logopedist.
Naast directe medische hulp is er veel aandacht voor gezondheidsvoorlichting en zijn er speciale programma's voor specifieke groepen. Zo is er een moeder-en-kind gezondheidsprogramma, en er zijn programma's voor gehandicapten, voor mensen met kanker, HIV, enzoverder.
Zelf bezocht ik deze kliniek voor het eerst in 2001, en wat me opviel was niet in de laatste plaats hoe weinig er hier de afgelopen 15 jaar veranderd leek... Afgezien van het gebruik van enkele (oude) computers. De zorg die hier al die tijd geboden wordt is nog altijd heel erg nodig.
De Disability Special School
is een project dat door Calcutta Rescue is gestart voor kinderen met een geestelijke beperking. De ouders zijn (oud-) patienten van de klinieken van Calcutta Rescue en behoren (dus) tot de allerarmsten. De meesten wonen (of leven op straat) in Calcutta, maar sommigen komen ook helemaal van het platteland rond de stad.
Het aanbod van deze "Special School" is nogal beperkt. Alleen op donderdagochtend is ie geopend, en dan worden de rond de 25 kids (met hun ouders/begeleiders) ontvangen in twee groepen, na elkaar, 2 uur per groep.
Toen ik er was was er een piepklein lokaaltje waar diegenen die het allemaal nog een beetje konden volgen les kregen in vooral heel basic vaardigheden -- zoals het kammen van het eigen haar, of het vouwen van een zakdoek. Sommigen kwamen niet verder dan kraaltjes rijgen (goed voor de concentratie), of het met een potlood verbinden van punten op een velletje papier. Verder werden wat spelletjes gespeeld, en kreeg ieder wat te eten.
Maar hoe weinig dit ook is, het wordt zeer gewaardeerd door de deelnemers (die zo lotgenoten ontmoeten) en door hun familieleden (die minder het gevoel hebben er helemaal alleen voor te staan).
Het Street Medicine Program
Dit project is door Calcutta Rescue gestart in 2006 en bestaat nu dus tien jaar. Een enorme ambulance met daarin een arts en minstens 6 medewerkers rijdt iedere dag naar een plek in Kolkata waar veel mensen op straat leven. Sommige plaatsen worden 1 of 2 keer per maand bezocht, de meeste elke week. Een dag tevoren loopt een medewerker al een rondje door de buurt om iedereen te vertellen dat de ambulance er morgen weer is, en als de bus er net staat gebeurt dat opnieuw.
Achter de bus wordt blauw zeil gespannen om zo wat meer schaduw te hebben -- erg lastig fotograferen! De arts zit achter een tafeltje in de bus, bij de achterdeuren. En de patienten (vooral vrouwen toen ik daar was) staan buiten voor het tafeltje. Verder in de bus zitten nog een aantal mensen die de administratie bijhouden en medicijnen verpakken, buiten is nog een medewerker druk met het geven van voorlichting.
Eenvoudiger problemen en ziekten worden ter plekke behandeld, als meer nodig is worden de patienten doorgestuurd naar de staatsziekenhuizen of naar de klinieken van Calcutta Rescue zelf.
Het Handicrafts Project
Dit project bestaat al bijna net zolang als Calcutta Rescue zelf. Aanvankelijk werden er kleren gemaakt door ex-patienten van de toenmalige kliniek voor andere patienten, later werden de werkzaamheden uitgebreid met het maken van handicrafts -- zeg maar: de snuisterijen die je hier in de wereldwinkels en op markten ziet. Tegenwoordig heeft het een werkplaats in Noord Kolkata. Er werken 12 mensen in vaste dienst, allemaal ex-patienten, en daarnaast zijn er 29 "trainees", ook ex-patienten en drop-outs van de eigen scholen.
Naast de handicrafts (zoals kaarten, tasjes, hoezen voor kussens, etcetera) voor zowel de Indiase als Westerse markt worden er nog steeds kleren gemaakt voor patienten van de klinieken en leerlingen van de scholen van Calcutta Rescue. Bedoeling is eigenlijk dat het project ook wat geld binnenbrengt voor Calcutta Rescue, maar in de praktijk is men al blij als het project quitte speelt. Uiteindelijk is toch de werkervaring en wat inkomen voor de kansarme deelnemers het belangrijkste.
Ik was er op een zaterdagmorgen, toen er weinig mensen waren. Op de eerste foto is te zien hoe een medewerker binnenbanden van brommers schoonwast. Die worden gebruikt voor het maken van riemen voor honden en katten. Ideetje van twee Engelse vrijwiligsters die hier drie maanden waren om nieuwe producten te helpen ontwikkelen -- die zijn te zien op de laatste foto's.
De Chitpur Kliniek
bestaat al heel lang. Ik weet niet wanneer zij begon, maar in 1991 bezocht ik 'm ook al eens. Heel lang was de kliniek zelf niet veel meer dan een plaat beton en wat bamboe-stokken met een zeil erover. Elke dag moest de kliniek weer worden afgebroken en de volgende dag (6 dagen per week) weer opgebouwd, volgens de wensen van de haven-autoriteit op wiens grond de kliniek staat. Sinds een paar jaar is er met donorhulp een min of meer permanent gebouw neergezet.
De kliniek behandelt vooral Leprozen, en soms ook hun families. Lepra komt nog steeds voor in India, en dan met name ook in Kolkata. De ziekte is relatief makkelijk te genezen, maar eenmaal beschadigde lichaamsdelen en zenuwen worden nooit meer gezond.
Twee jaar geleden is de schoenmakerswerkplaats bij de Chitpur Kliniek ingetrokken. Die bestaat sinds 2004 en maakt comfortabele schoenen op maat voor mensen met door lepra aangetaste voeten. De schoenmaker was ik al eerder tegengekomen, als wondverzorger in de Nimtala Kliniek. Hij wees me er op dat de meeste leprozen straat-arm zijn en de goedkoopste schoenen kopen, van hard plastic, en dat dit erg slecht is voor de wonden die ze hebben. Het kost hem iets van twee uur om een paar schoenen op maat te maken.